معرفی :

اسپرس Sainfoin  با نام علمی Onobrychis sativa   از خانواده Fabaceae گیاهی است چند ساله که بومی اروپا و آسیا بوده و به عنوان علوفه مورد استفاده قرار می‌گیرد. اسپرس دارای  ریشه ضخیم، طویل و راست می باشد که بلندی ریشه آن تا حدود سه متر می‎رسد. ساقه این گیاه معمولا مستقیم است و طول آن به 10 تا 100 سانتی متر می‌رسد. گل‌های صورتی یا تقریبا قرمز و دارای رگ‎های پر رنگ سفید می‎باشد. برگ‎ها دارای 18 -25 برگچه می باشد که در خوشه‎ای فشرده و طویل قرار گرفته‎اند. گل آذین قرمز رنگ آن مجتمع بوده وروز دمگل بلندی قرار گرفته است. دانه درون غلافی خاردار قرار گرفته و هنگام رسیدن رنگ آن قهوه ای مایل به خاکستری می شود.

اسپرس مقاومت خوبی نسبت به سرما و خشکی دارد ولی در اوایل کشت نسبت به سرما کمی حساس است. اسپرس را می توان به طور خالص و یا مخلوط با سایر گیاهان، بطور دستپاش یا بوسیله ماشین بذر افشان کشت نمود.محصول سالاینه آن 20 تا 40 تن علوفه تر در هکتار (4 تا 7 تن علوفه خشک) است؛ همچنین می توان 400 تا 800 کیلوگرم در هکتار بذر برداشت نمود. زمان مناسب برداشت در هنگام 15 – 10 درصد گل دهی مزرعه وبا در نظر گرفتن حساسیت طوقه آن، ارتقاع مناسب برداشت حداقل از 5 سانتی متری سطح خاک است. اسپرس خشک علوفه بسیار مرغوبی برای دامها به ویژه دامهای شیرده و گوسفند است.

 آبیاری :

اسپرس جزو گیاهان مقاوم در برابر خشکی می باشد وبه آبیاری کمی نیاز دارد. از این رو می توان آنرا در مناطقی که بارندگی سالیانه آن بیش 300 میلی متر باشد به صورت دیم کاشت.

 نور : 

اسپرس برای رشد مطلوب به آفتاب کامل و نیمه سایه نیاز دارد.

  دما : 

دمای مناسب برای کشت اسپرس 15 تا 25 درجه سانتی گراد می‌باشد. در برابر سرما و گرما مقاوم است.

  خاک :

اسپرس قادر به رشد در زمین‌های آهکی و خشک می باشد ولی جهت رشد مطلوب بستر کشت اسپرس باید دارای خاکی حاصلخیز، لومی، عاری از علف های هرز، با شیب مناسب و تهویه مطلوب باشد.

  تکثیر :

تکثیر اسپرس مانند سایر گیاهان علوفه ای از طریق بذر می باشد. اسپرس به صورت بهاره و پاییزه قابل کشت است البته باید در نظر داشت که در پاییز قبل از فرا رسیدن سرمای زمستان و یخبدان، گیاه و مرحله 2-4 برگی رسیده و در بهار نیز احتمال یخبندان زمین نباشد.

 بعد از انتخاب زمین، توجه به تاریخ مناسب کشت و انجام شخم به موقع ضروری است بطوریکه در کشت های بهاره انجام یک شخم پائیزه عمیق یا خیلی عمیق به عمق 30- 25 سانتی متر بسته به ساختمان خاک ضروری است. در بهار ، یکی دو هفته قبل از کشت در صورت امکان 50-40 تن کود حیوانی در زمین پخش کرده و در جهت عمود بر شخم دیسک، دندانه یا پنجه زده می شود. آخرین مرحله تسطیح زمین، دادن کود شیمیایی و بذر کاری است. در کشت پائیزه هم مراحل آماده سازی بستر کشت به همین ترتیب می باشد. بستر مناسب کشت باید دارای خاکی نرم و با خاکدانه باشد.

  بیماریها و آفات :

از جمله آفات و بیماری های مهم اسپرس می توان به زنجرک، شته، سرخورطومی و سفیدک سطحی اشاره کرد، در صورت مشاهده علائم آفات و بیماری های فوق نسبت به مبارزه با یکی از روش های معمول اقدام نمایید.