گل اطلسی(انواع گل اطلسی) با نام علمیPetunia spp.و نام انگلیسی Petunia متعلق به یکی از تیرههای پرجمعیت گیاهی به نام Solanaceae میباشند و بومی جنوب آمریکا، آرژانتین و برزیل هستند.این جنس حدود ۳۵ گونه در دنیا دارد که به خاطر داشتن گلهای زیبا، انواع اصلاحشده و هیبرید آنها بهعنوان زینتی در تمامی نقاط جهان کاشته میشود.هیچ یک از ۳۵ گونه این جنس بهصورت وحشی (طبیعی) در ایران نمیرویند اما گونه، واریته و یا هیبریدهای گونههای مختلف آن به فراوانی بهعنوان زینتی در جایجای ایران کاشته میشود.
اطلــسى زینتى (Petunia × hybrida) حاصل هیبریداسیون بین دو گونــه Petunia integrifolia و Petunia nyctaginiflora میباشد و بیان گونه خاصى براى گونههای زینتی آن امکانپذیر نیست. البته گونههای دیگرآن نیز بهعنوان زینتی کاشته میشود که شامل صدها رقم میباشند. گونه Petunia grandifloraرایجترین نوع گل اطلسی میباشد که اندازه گل در این گونه ۵/۷-۱۰ سانتیمتر است. این گیاه اغلب بهشکل راست رشد میکند اما ممکن است بهصورت افشان و از گلدان آویزان شود. درگونهPetunia multifloraگلها کوچکتر و شکوفهها فراوانتر میباشد.
گل اطلسی گیاهی است یکساله که در صورت فقدان وجود دمای پایین به صورت گیاهی چند ساله رویش خواهد کرد.این گیاه نام خود را از کلمه ی فرانسوی petun به معنی “تنباکو” گرفته است.
گل اطلسی از گیاهان حساس به سرما به شمار میرود وگیاهی است که بعد از استقرار رشد سریعی دارد.
اغلب گلهای آن به رنگهای سفید،قرمز،بنفش،صورتی،زرد،ابلق و حتی اخیرا مشکی دیده میشود.
گل اطلسی را میتوان بهعنوان گیاه پوششی، گلدانی، کاشت بهعنوان مرزبند و … استفاده و از رنگهای متنوع و زیبای آن در طول تابستان لذت برد. مراقبت ازگل اطلسی ساده و آسان است و هر کسی میتواند بهآسانی آن را در حیاط منازل، و گلدان پرورش دهد. انواع گل اطلسی ارتفاع بوته متنوعی دارند و از ۲۰-۷۰ سانتیمتر متغیر هستند.
اطلسی از نظر شکل گل در چهار گروه قرار میگیرند که عبارتند از
۱- پرگل multiflorus
۲- پرپر double
۳- گلدرشت grandiflorus
۴-چین دار fringed
اوج گلدهی این گیاه در نیمه اول تابستان است و برای داشتن گل در اواخر فصل نیز بهتر است شاخهها را پس از اتمام گلدهی از نیمه هرس نمود که در این صورت در پایان فصل نیز شادابی آنها باز خواهد گشت. گل اطلسی میتواند در سایه جزئی نیز رشد کند، که در اینصورت تعداد گل در آنها کم و ارتفاع بوته بیشتر از معمول خواهد بود. در انتخاب محل کاشت گیاه باید دقت نمود و از مکانهای بادگیر برای کاشت گیاه پرهیز کرد چرا که باد باعث صدمه بر گیاهان میشود.
آبیاری :
اطلسی برای رشد مطلوب نیاز به آب کافی دارد و بسته به شرایط آب و هوایی دور آبیاری نیز تغییر میکند. شاید در شرایط خشکی مثل ایران آبیاری دو بار در هفته کافی باشد که در آن آب تا عمق ۲۰ سانتیمتری خاک باید نفوذ کند. در فصول گرم بهتر است دور آبیاری کوتاهتر باشد تا گیاه دچار تنش نشود. آبیاری گیاهان گلدانی بسته به حجم خاک گلدانها متفاوت است و بهتر است که خاک آنها همواره مرطوب باشد. در بسیاری از مناطق کشور آبیاری روزانه گیاهان به مقدار کافی، به رشد و شکوفایی گیاهان کمک میکند.
همچنین در مواقع گرم روز نباید آب داده شود بلکه صبح زود و یا غروب بهترین زمان آبیاری است.
نور :
اطلسی برای داشتن گلهای با کیفیت، به نور کامل نیاز دارد.گیاهی روزبلند است و در روزهای بلندتر از ۱۲ ساعت گل میدهد. گیاه برای کاشت در محیط گلخانهها به نور مکمل نیاز دارد. هرچه نور دریافتی گیاهان و یا مدت تابش نور زیاد باشد، گیاهان زودتر به مرحله گلدهی میرود. در شرایط سایه گیاه رشد رویشی زیادی دارد و گل کمتری تولید میکند.
دما :
بهترین دمای رشد گیاه دمای ۱۵ تا ۳۰ سانتیگراد است و دماهای زیادتر از آن برای اطلسی میتواند مضر باشد. در مناطق گرمسیری برای جلوگیری از خطرات گرمازدگی آن را در پائیز و زمستان میکارند. دماهای پائینتر از ۴ درجه سانتیگراد برای گیاه مضر است و در دماهای پائینتر، گیاه از بین میرود. بنابراین در مناطق سردسیری گیاه پس از سپری شدن سرما در بهار کاشته شده و تا فرا رسیدن سرما در فصل پائیز مراحل رشد آن سپری میشود.
خاک :
اطلسی از نظر نیاز خاکی گیاه کم توقعی میباشد و به خاکهای خنثی تا کمی اسیدی (PH مابین ۶ الی ۷) نیاز دارد. با وجود این، برای تقویت مواد آلی و معدنی خاک، بهتر است قبل از کاشت نشا و یا بذرافشانی، نسبت به تقویت مواد آلی خاک و ایجاد زهکش مناسب اقدام کرد. برای این کار بهتر است کودهای حیوانی کاملاً پوسیده استفاده و خاک را تا عمق ۳۰ سانتیمتری شخم زد. استفاده از کودهای مایع و به صورت دوره ای برای تولید گل در اطلسی مفید خواهد بود. گیاه به شرایط ماندابی حساس میباشد، بنابراین خاک باید سبک و زهکشی مناسب داشته باشد.
تکثیر :
این گیاه بهعنوان گیاه زینتی یکساله کاشته میشود و اکثرا از طریق بذر تکثیر مییابد.کاشت بذرها یا بهصورت مستقیم در زمین اصلی ویا در داخل خزانه امکانپذیر است. برای پیشرس کردن گیاهان و نیز داشتن پوششی یکنواخت، بذرها ۱۰-۱۲ هفته قبل از اتمام آخرین یخبندان در داخل گلدانها و یا سینی کشت شده و در مرحله ۳ برگی از گلخانه به زمین اصلی و یا گلدان بزرگتر منتقل و نشا میشود. بذرها جهت جوانهزنی نیاز به نور دارند بنابراین نباید بهصورت عمقی کاشته شوند. برای پرهیز از کاشت عمقی بهتر است پس از افشانیدن بذرها، با لایه بسیار نازکی از کود حیوانی کاملاً پوسیده، روی آنها را پوشانید. بهتر است آبیاری سینیها بهصورت بارانی و یا مه پاش صورت گیرد و از برخورد نور شدید خورشید باگیاهان جوان بهدلیل جلوگیری از آفتابسوختگی خودداری شود. در روش کاشت مستقیم، برای حصول تراکم مناسب بهتر است مقدار بذر را کمی بیش از نیاز واقعی انتخاب نموده و سپس در مرحله دو برگی با حذف بوتههای اضافه، به تراکم مناسب دست یافت.
همچنین در تکثیر به روش قلمه که مخصوصا برای انواع پرپر استفاده میشود،قلمه های ۱۵-۱۰ سانتیمتری از ساقه های نسبتا ضخیم گیاه را جدا کرده و در شن یا خاک کشت مینمایند و این قلمه ها میتوانند در چند ماه بعد گلدهی مناسبی داشته باشند.وقتی قلمه در تابستان گرفته شود گیاهان به منظور رشد و گلدهی نیاز به نگهداری در فضای بسته جهت محافظت از سرما را دارند تا طی زمستان به گل روند.
بیماریها و آفات :
مهمترین مشکل در اطلسی ها حساسیت به علف هرز سس میباشد(علف سرطان ، علف هرز زرد رنگی که به شاخه های گیاه پیچیده و از شیره ی گیاهی به صورت انگلی استفاده میکند) و برای پیشگیری ازبروز سس بایستی از کود حیوانی کاملا پوسیده که حالت سوخته و قهوه ایی رنگ شده است استفاده گردد و از کود حیوانی تازه که حاوی مقدار زیادی بذر سس میباشد استفاده نگردد.
کپک پودری، پوسیدگی ریشه، ساقه و تاج گل اطلسی، بیماری بلایت، پژمردگی ورتیسیلیومی و بیماریهای ویروسی از مهمترین بیماریهای اطلسی میباشد. معمولاً در مناطق با زهکشی ضعیف و یا آبیاری غرقابی مشاهده میشود. اصلاح زهکشی و آبیاری کمتر تنها راه حل مبارزه با این بیماری میباشد. بیماری بلایت که نوعی سوختگی قارچی Botrytis است و ممکن است لکه یا تغییر رنگ در گل و برگ ظاهر و در نهایت قهوهای میشود. وجود رطوبت و آبیاری بارانی ممکن است به انتشار این بیماری کمک نماید. هرس گیاهان و استریل خاک به وسیله نور خورشید میتواند از شیوع بیماری جلوگیری نماید. کپک پودری در صورت عدم تهویه هوای کانوپی گسترش مییابد.ویروسها باعث توسعه لکههای زرد، موزاییکی و ایجاد هاله در برگ میشوند. متاسفانه ویروسهای گل اطلسی را نمیتوان درمان نمود. از بین بردن حشرات ناقل و حذف بوتههای بیمار مهمترین روش پیشگیری از آلودگی ویروسی میباشد.
کنهها، لارو پروانه و تریپس مهمترین آفات اطلسی میباشد. کنه آفت کوچکی است که باعث حلقهای یا فنجانیشدن برگ و سفت و بی رنگ شدن گل میشود. اسپری گل اطلسی روغن چریش یک بار در هفته تا زمانی که همه نشانههای انگل از بین بروند توصیه شده است. لاروهای پروانه نیز با تغذیه از شاخ و برگ و جوانهها باعث آسیب جدی به گیاه میشوند. در کاشت باغچهای و گلدانی (کشت محدود) استفاده از سطل آب و غرق کردن آنها کمک زیادی در پیشگیری از این آفت میکند اما در سطح وسیع استفاده از باکتریهای بیماریزا و سموم توصیه میشود. تریپسها نیز به نوبه خود باعث انتقال بیماریهای ویروسی به گیاهان میشوند. اسپری روغن چریش و یا صابونهای حشره کش طی چند هفته باعث حذف آنها میشود.
دیدگاه خود را بنویسیدنشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *
اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “ اطلسی ایرانی گل درشت پرگل تک رنگ بنفش ”
معرفی گل اطلسی ایرانی :
گل اطلسی(انواع گل اطلسی) با نام علمیPetunia spp.و نام انگلیسی Petunia متعلق به یکی از تیرههای پرجمعیت گیاهی به نام Solanaceae میباشند و بومی جنوب آمریکا، آرژانتین و برزیل هستند.این جنس حدود ۳۵ گونه در دنیا دارد که به خاطر داشتن گلهای زیبا، انواع اصلاحشده و هیبرید آنها بهعنوان زینتی در تمامی نقاط جهان کاشته میشود.هیچ یک از ۳۵ گونه این جنس بهصورت وحشی (طبیعی) در ایران نمیرویند اما گونه، واریته و یا هیبریدهای گونههای مختلف آن به فراوانی بهعنوان زینتی در جایجای ایران کاشته میشود.
اطلــسى زینتى (Petunia × hybrida) حاصل هیبریداسیون بین دو گونــه Petunia integrifolia و Petunia nyctaginiflora میباشد و بیان گونه خاصى براى گونههای زینتی آن امکانپذیر نیست. البته گونههای دیگرآن نیز بهعنوان زینتی کاشته میشود که شامل صدها رقم میباشند. گونه Petunia grandifloraرایجترین نوع گل اطلسی میباشد که اندازه گل در این گونه ۵/۷-۱۰ سانتیمتر است. این گیاه اغلب بهشکل راست رشد میکند اما ممکن است بهصورت افشان و از گلدان آویزان شود. درگونهPetunia multifloraگلها کوچکتر و شکوفهها فراوانتر میباشد.
گل اطلسی گیاهی است یکساله که در صورت فقدان وجود دمای پایین به صورت گیاهی چند ساله رویش خواهد کرد.این گیاه نام خود را از کلمه ی فرانسوی petun به معنی “تنباکو” گرفته است.
گل اطلسی را میتوان بهعنوان گیاه پوششی، گلدانی، کاشت بهعنوان مرزبند و … استفاده و از رنگهای متنوع و زیبای آن در طول تابستان لذت برد. مراقبت ازگل اطلسی ساده و آسان است و هر کسی میتواند بهآسانی آن را در حیاط منازل، و گلدان پرورش دهد. انواع گل اطلسی ارتفاع بوته متنوعی دارند و از ۲۰-۷۰ سانتیمتر متغیر هستند.
اطلسی از نظر شکل گل در چهار گروه قرار میگیرند که عبارتند از
۱- پرگل multiflorus
۲- پرپر double
۳- گلدرشت grandiflorus
۴-چین دار fringed
اوج گلدهی این گیاه در نیمه اول تابستان است و برای داشتن گل در اواخر فصل نیز بهتر است شاخهها را پس از اتمام گلدهی از نیمه هرس نمود که در این صورت در پایان فصل نیز شادابی آنها باز خواهد گشت. گل اطلسی میتواند در سایه جزئی نیز رشد کند، که در اینصورت تعداد گل در آنها کم و ارتفاع بوته بیشتر از معمول خواهد بود. در انتخاب محل کاشت گیاه باید دقت نمود و از مکانهای بادگیر برای کاشت گیاه پرهیز کرد چرا که باد باعث صدمه بر گیاهان میشود.
اطلسی برای رشد مطلوب نیاز به آب کافی دارد و بسته به شرایط آب و هوایی دور آبیاری نیز تغییر میکند. شاید در شرایط خشکی مثل ایران آبیاری دو بار در هفته کافی باشد که در آن آب تا عمق ۲۰ سانتیمتری خاک باید نفوذ کند. در فصول گرم بهتر است دور آبیاری کوتاهتر باشد تا گیاه دچار تنش نشود. آبیاری گیاهان گلدانی بسته به حجم خاک گلدانها متفاوت است و بهتر است که خاک آنها همواره مرطوب باشد. در بسیاری از مناطق کشور آبیاری روزانه گیاهان به مقدار کافی، به رشد و شکوفایی گیاهان کمک میکند.
اطلسی برای داشتن گلهای با کیفیت، به نور کامل نیاز دارد.گیاهی روزبلند است و در روزهای بلندتر از ۱۲ ساعت گل میدهد. گیاه برای کاشت در محیط گلخانهها به نور مکمل نیاز دارد. هرچه نور دریافتی گیاهان و یا مدت تابش نور زیاد باشد، گیاهان زودتر به مرحله گلدهی میرود. در شرایط سایه گیاه رشد رویشی زیادی دارد و گل کمتری تولید میکند.
بهترین دمای رشد گیاه دمای ۱۵ تا ۳۰ سانتیگراد است و دماهای زیادتر از آن برای اطلسی میتواند مضر باشد. در مناطق گرمسیری برای جلوگیری از خطرات گرمازدگی آن را در پائیز و زمستان میکارند. دماهای پائینتر از ۴ درجه سانتیگراد برای گیاه مضر است و در دماهای پائینتر، گیاه از بین میرود. بنابراین در مناطق سردسیری گیاه پس از سپری شدن سرما در بهار کاشته شده و تا فرا رسیدن سرما در فصل پائیز مراحل رشد آن سپری میشود.
اطلسی از نظر نیاز خاکی گیاه کم توقعی میباشد و به خاکهای خنثی تا کمی اسیدی (PH مابین ۶ الی ۷) نیاز دارد. با وجود این، برای تقویت مواد آلی و معدنی خاک، بهتر است قبل از کاشت نشا و یا بذرافشانی، نسبت به تقویت مواد آلی خاک و ایجاد زهکش مناسب اقدام کرد. برای این کار بهتر است کودهای حیوانی کاملاً پوسیده استفاده و خاک را تا عمق ۳۰ سانتیمتری شخم زد. استفاده از کودهای مایع و به صورت دوره ای برای تولید گل در اطلسی مفید خواهد بود. گیاه به شرایط ماندابی حساس میباشد، بنابراین خاک باید سبک و زهکشی مناسب داشته باشد.
این گیاه بهعنوان گیاه زینتی یکساله کاشته میشود و اکثرا از طریق بذر تکثیر مییابد.کاشت بذرها یا بهصورت مستقیم در زمین اصلی ویا در داخل خزانه امکانپذیر است. برای پیشرس کردن گیاهان و نیز داشتن پوششی یکنواخت، بذرها ۱۰-۱۲ هفته قبل از اتمام آخرین یخبندان در داخل گلدانها و یا سینی کشت شده و در مرحله ۳ برگی از گلخانه به زمین اصلی و یا گلدان بزرگتر منتقل و نشا میشود. بذرها جهت جوانهزنی نیاز به نور دارند بنابراین نباید بهصورت عمقی کاشته شوند. برای پرهیز از کاشت عمقی بهتر است پس از افشانیدن بذرها، با لایه بسیار نازکی از کود حیوانی کاملاً پوسیده، روی آنها را پوشانید. بهتر است آبیاری سینیها بهصورت بارانی و یا مه پاش صورت گیرد و از برخورد نور شدید خورشید باگیاهان جوان بهدلیل جلوگیری از آفتابسوختگی خودداری شود. در روش کاشت مستقیم، برای حصول تراکم مناسب بهتر است مقدار بذر را کمی بیش از نیاز واقعی انتخاب نموده و سپس در مرحله دو برگی با حذف بوتههای اضافه، به تراکم مناسب دست یافت.
همچنین در تکثیر به روش قلمه که مخصوصا برای انواع پرپر استفاده میشود،قلمه های ۱۵-۱۰ سانتیمتری از ساقه های نسبتا ضخیم گیاه را جدا کرده و در شن یا خاک کشت مینمایند و این قلمه ها میتوانند در چند ماه بعد گلدهی مناسبی داشته باشند.وقتی قلمه در تابستان گرفته شود گیاهان به منظور رشد و گلدهی نیاز به نگهداری در فضای بسته جهت محافظت از سرما را دارند تا طی زمستان به گل روند.
مهمترین مشکل در اطلسی ها حساسیت به علف هرز سس میباشد(علف سرطان ، علف هرز زرد رنگی که به شاخه های گیاه پیچیده و از شیره ی گیاهی به صورت انگلی استفاده میکند) و برای پیشگیری ازبروز سس بایستی از کود حیوانی کاملا پوسیده که حالت سوخته و قهوه ایی رنگ شده است استفاده گردد و از کود حیوانی تازه که حاوی مقدار زیادی بذر سس میباشد استفاده نگردد.
کپک پودری، پوسیدگی ریشه، ساقه و تاج گل اطلسی، بیماری بلایت، پژمردگی ورتیسیلیومی و بیماریهای ویروسی از مهمترین بیماریهای اطلسی میباشد. معمولاً در مناطق با زهکشی ضعیف و یا آبیاری غرقابی مشاهده میشود. اصلاح زهکشی و آبیاری کمتر تنها راه حل مبارزه با این بیماری میباشد. بیماری بلایت که نوعی سوختگی قارچی Botrytis است و ممکن است لکه یا تغییر رنگ در گل و برگ ظاهر و در نهایت قهوهای میشود. وجود رطوبت و آبیاری بارانی ممکن است به انتشار این بیماری کمک نماید. هرس گیاهان و استریل خاک به وسیله نور خورشید میتواند از شیوع بیماری جلوگیری نماید. کپک پودری در صورت عدم تهویه هوای کانوپی گسترش مییابد.ویروسها باعث توسعه لکههای زرد، موزاییکی و ایجاد هاله در برگ میشوند. متاسفانه ویروسهای گل اطلسی را نمیتوان درمان نمود. از بین بردن حشرات ناقل و حذف بوتههای بیمار مهمترین روش پیشگیری از آلودگی ویروسی میباشد.
کنهها، لارو پروانه و تریپس مهمترین آفات اطلسی میباشد. کنه آفت کوچکی است که باعث حلقهای یا فنجانیشدن برگ و سفت و بی رنگ شدن گل میشود. اسپری گل اطلسی روغن چریش یک بار در هفته تا زمانی که همه نشانههای انگل از بین بروند توصیه شده است. لاروهای پروانه نیز با تغذیه از شاخ و برگ و جوانهها باعث آسیب جدی به گیاه میشوند. در کاشت باغچهای و گلدانی (کشت محدود) استفاده از سطل آب و غرق کردن آنها کمک زیادی در پیشگیری از این آفت میکند اما در سطح وسیع استفاده از باکتریهای بیماریزا و سموم توصیه میشود. تریپسها نیز به نوبه خود باعث انتقال بیماریهای ویروسی به گیاهان میشوند. اسپری روغن چریش و یا صابونهای حشره کش طی چند هفته باعث حذف آنها میشود.