معرفی گل آمارانتوس :

آمارانتوس گیاه یک‎ساله با نام علمی Amaranthus tricolor L. و نام انگلیسی Chinese spinach, joseph’s-coat, fountain plant, tampala , summer poinsettia می‎باشد که بومی مناطق گرمسیری آسیا و آفریقا می‎باشد. این گیاه به‎صورت طبیعی در ایران نمی‎روید ولی به‎عنوان گونه زینتی در بسیاری از مناطق کشور کاشته می‎شود. گیاه به‎دلیل داشتن برگ‎های متنوع مواج و رنگارنگ، هم به‎عنوان گل شاخه بریده و هم به‎عنوان گیاه پوششی کاربرد دارد. ساقه بدون انشعاب و ارتفاع متوسط آن ۶۰-۱۲۰ سانتیمتر است. حاشیه باغچه‎ها و چمن‎ها برای کاشت این گیاه مناسب‎تر هستند که در پس زمینه سبز چمن زیبایی دل انگیزی دارد. سهولت پرورش گیاه باعث محبوبیت آن در میان پرورش‎دهندگان گل و گیاه شده است. گل‎ها از نظر زیبایی زیاد مورد توجه نیستند اما برای تولید کنندگان بذر حائز اهمیت می‎باشد. فصل گلدهی آن از اوایل تابستان تا اواخر فصل می‎باشد و معمولاً ۱۰-۱۲ هفته پس از کاشت وارد مرحله گلدهی می‎شود.

آمارانتوس را می‎توان در مناطق گرمسیری و معتدل پرورش داد. خاک‎های مرطوب با زهکشی مناسب و ۵-۶ ساعت آفتاب در روز برای گیاه کافی به‎نظر می‎رسد. تا حدودی نیز در برابر دماهای نزدیک به انجماد مقاوم است. برک‎های جوان گیاه به‎عنوان سبزی در سالاد و یا پخت غذا استفاده می‎شود.

 آبیاری :

کمبود آب یکی از عوامل مهم محدودکننده محیطی رشد در این گیاه به حساب می‎آید و گیاه برای رشد ایده‎آل به آب کافی نیاز دارد. بسته به نوع کلاس خاک لازم است آبیاری طوری انجام گیرد که محیط ریشه همواره مرطوب باشد. در صورت بروز تنش خشکی گیاه به طور طبیعی رشد نکرده و کوتاه قامت باقی می‎ماند. از آبیاری بارانی و یا پاشیدن آب بر روی شاخه و برگ خودداری شود چرا که باعث شیوع انواع بیماری قارچی و لکه‎های آفتاب‎سوخته می‎شود. در روزهای تابستانی گرم، آب بیشتری مورد نیاز است تا گیاه وارد رکود نشود. بهترین روش آبیاری در این گیاه آبیاری قطره‎ای، نشتی و جو پشته‎ای می‎باشد. بهتر است در فاصله ی بین دو آبیاری سطح خاک خشک شده باشد و همچنین برای آبیاری ترجیحا از روش غرق آبی در روزهای گرم هفته ای ۱ الی ۲ مرتبه استفاده شود.و از آب دادن روزانه به گیاه خودداری شود.

 نور : 

این گیاه برای ظهور زیبایی ژنتیکی خود نیاز به آفتاب کامل دارد و در برنامه کاشت فضای سبز و طراحی آن لازم است مناطقی با آفتاب کافی در اختیار گیاه قرار گیرد. این گیاه نمی‎تواند در سایه رشد نماید؛ هرچند ۵-۶ ساعت آفتاب در روز برای رشد گیاه کافی به‎نظر می‎رسد.

  دما : 

گیاه بالغ تا حدودی در مقابل دماهای پایین مقاوم است، اما گیاهان جوان ممکن است در اثر برودت هوا آسیب ببینند. دماهای بالای ۳۵ درجه نیز موجب آفتاب‎سوختگی و یا رکود در رشد گیاه می‎شود. حداقل دمای خاک برای جوانه‎زنی ۱۰ درجه و بهترین دما ۱۵-۱۸ درجه سانتیگراد است. دمای بهینه رشد گیاه ۲۰ – ۳۰ درجه سانتیگراد است.

  خاک :

خاک‎های غنی از مواد آلی و معدنی برای رشد ایده‎آل گیاه مناسب هستند. این گیاه در خاک‎هایی با غنای متوسط نیز به‎خوبی عمل می‎آید. برای تقویت خاک بهتر است قبل از کاشت کود‎های آلی، کودهای دامی کاملاً پوسیده و نیز کودهای شیمیایی فسفره و نیتروژنی به‎مقدار مورد نیاز به خاک اضافه شود. در خاک‎های غنی با pH 5-6 و زهکشی مناسب و وجود رطوبت کافی بهترین نتیجه به‎دست می‎آید. در مورد استفاده از کودهای دامی بهتر است از کودهای کاملاً پوسیده استفاده شود چراکه در کودهای دامی تازه معمولاً بذر انواع علفهای هرز زنده هستند و به آسانی منتقل می‎شوند. گیاهان هرز برای گیاهانی مثل آمارانتوس که گیاهچه‎های ضعیف دارند مشکلات زیادی ایجاد می‎کنند. گیاهان بالغتر به آسانی بر گیاهان هرز چیره می‎شوند.

  تکثیر :

آمارانتوس تنها از طریق بذر تکثیر می‎شود. در دمای ۱۵ -۱۸ درجه سانتیگراد بذرها در طول ۱ تا ۲ هفته جوانه می‎زنند. بذرها به دو روش زیر کاشته می‎شوند:

کاشت در داخل گلخانه:

بذرهای آمارانتوس را می‎توان ۳-۴ هفته قبل از کاشت در زمین اصلی در دورن گلخانه کشت کرده و پس از سپری شدن یخبندان به زمین اصلی منتقل نمود. بذرها در عمق ۵/۰ سانتیمتری کاشته می‎شود که برای پرهیز از کاشت عمقی، روی بذرها را با لایه نازکی از کود دامی پوسیده می‎پوشانند. حدود ۲-۳ هفته پس از کاشت، وقتی که گیاهان به مرحله ۲-۳ برگی می‎رسند به زمین اصلی منتقل می‎شوند.

کاشت مستقیم بذر:

بهترین زمان کاشت مستقیم بذر زمانی است که خطر سرمازدگی در اوایل بهار سپری شده باشد. بذرها در مناطق سردسیری در اواخر فروردین و در مناطق گرمسیری در هر زمانی از سال کاشته می‎شود. اگر خاک گرم باشد، بذرها به‎سرعت جوانه می‎زنند و بارش بهاری نیز به‎جوانه زنی سریع بذرها کمک می‎کند. بهترین زمان برای کاشت بذر زمانی است که میانگین دمای خاک به ۱۶ درجه سانتیگراد برسد. نکته مهمی که در کاشت گیاهان دانه‎ریز باید توجه شود اینکه این گیاهان معمولاً قدرت کافی برای روییدن از اعماق خاک را ندارند و بهتر است آنها را به‎صورت سطحی کشت نمود. معمولاً عمق کاشت بذرهای گیاهان را سه برابر طول آن در نظر می‎گیرند. اولین آبیاری بهتر است به‎ صورت آب پاش صورت گیرد تا دانه‎ها جابجا نشوند؛ آبیاری غرقابی باعث جابجایی بذور می‎شود. نکته مهم دیگر اینکه با توجه به‎اینکه این قبیل از گیاهان در تراکم بالا کشت می‎شوند، برای داشتن تراکم مناسب بهتر است پس از مرحله دوبرگی (دو برگ اصلی نه برگ‎های لپه‎ای) آنها را تنک نمود.

در تعدادی از ممالک دنیا این گیاه به‎عنوان خوراکی همانند انواع سبزیجات کاشته می‎شود که در این صورت فاصله کاشت باید کمتر و تعداد بوته در واحد سطح بیشتر باشد اما به منظور استفاده زینتی فاصله کاشت را ۳۰-۴۵ سانتیمتر در نظر می‎گیرند.