معرفی اسفناج :

اسفناج spinacia  با نام علمی Oleracea  Espinacia از خانواده Amaranthaceae گیاهی یکساله دارای  برگ هایی به رنگ سبز تیره و ریشه های عمیق است. برگ ها صاف یا چین دار و کناره برگ ها صاف یا دندانه دار می باشند. . اسفناج پس از سبز شدن بذور به تولید برگ های قاعده ای موسوم به "روزت"( rosette) می پردازد. هوای گرم باعث به گل نشستن ، کند شدن رشد و تند شدن طعم برگ های گیاه اسفناج می شد. برگ های این گیاه در ارقام مختلف دارای شکل ها (تخم مرغی ، بیضوی ، نیزه ای) و دارای رنگ های متفاوتی هستند.

بذر اسفناج از جمله بذر سبزیجات می باشد که کاشت آنها به سادگی امکان پذیر می باشد. اسفناج یک گیاه "روز بلند" می باشد؛ یعنی تمایل گیاه برای به ساقه و گل رفتن در طول روز به شدت زیاد است. اسفناج خویشاوندی نزدیکی با چغندر داشته و از ارزش غذایی بالایی برخوردار می باشد. اسفناج خواص فوق العاده ای برای سلامتی دارد و علاوه بر اینکه یک افزودنی خوشمزه برای انواع سالاد و سوپ است. اسفناج یک سبزی غنی از آهن است که مصرف متداول آن برای افراد کم خون به شدت توصیه می شود. این گیاه از طریق بذر کشت می شود و انتخاب بذر خوب اسفناج از مهمترین قسمت عملیات پرورش آن می باشد.

 آبیاری :

اسفناج جزو گیاهانی می باشد که در برابر خشکی خاک مقاوم هستند. منتهی بالا بودن رطوبت خاک بستر باعث سبز شدن جوانه های اسفناج می شود. به همین دلیل زمان جوانه زنی بایستی میزان آبیاری زیاد شود. پس از رشد گیاه، آبیاری را به 2 الی 3 بار در هفته کاهش دهید و باید در طول دوره رشد در زمین های خشک اقدام به آبیاری نمود. آبیاری علاوه بر اینکه مقدار محصول را افزایش می هد گل دادن قبل از موعد گیاه را نیز به تاخیر می اندازد.

 نور : 

اسفناج برای رشد ایده آل به آفتاب کامل (حداقل 6 تا 8 ساعت نور مستقیم خورشید در روز) نیازمند است.

  دما : 

اسفناج هر چند که به آب و هوا حساسیت زیادی نشان نمی دهد. معمولا در مناطق گرمسیری در فصل پاییز و در مناطق سردسیری در فصل بهار کاشته می شود. دمای بهینه اسفناج برای رشد جوانه‌ها 20 تا 40 درجه است و مناسب برای فصل خنک می باشد. لازم به ذکر است که درجه حرارت زیاد باعث تلخ شدن مزه اسفناج می شود.

  خاک :

مناسب ترین خاک برای کاشت اسفناج بخاطر ریشه عمیقی که دارد، خاک های نم دار لومی عمیق و هوموس دار می باشد که ریشه گیاه توانایی نفوذ به آن را دارا باشد. از این رو زمین های کم عمق و غیر قابل نفوذ چندان مناسب کاشت اسفناج نیستند. زمین های شنی و سبک نیز باعث پایین آمدن بازده گیاه می شوند و زمین های رسی سنگین نیز در نهایت منجر به تولید محصول با کیفیت نخواهند شد. اسفناج در برابر خاک های شور و قلیایی مقاوم می باشد.

  تکثیر :

تکثیر اسفناج از طریق کاشت بذر میباشد به این صورت که بذور اسفناج را در ماههای شهریور و مهر کشت می کنند و محصول آن را در اوایل بهار برداشت می نمایند. اسفناج را اگر در بهار بکارند ، پس از سبز شدن بوته ها در زمانی اندک به بذردهی می نشیند و صرف خوراکی ندارد. برای کشت اسفناج زمین مورد نظر را ابتدا شخم زده و سپس با دیسک و ماله هموار می سازند. بذرها را به صورت ردیفی یا دستپاش (فاصله کاشت در روش خطی 30 سانتیمتر با فواصل بوته ای 10 سانتیمتر بر روی خطوط کشت) کشت کرده و سپس بلافاصله آبیاری انجام می گیرد. دوره رشد اسفناج 60-40 روز است.

  بیماریها و آفات :

یکی از مهم ترین و خطرناک ترین بیمارى اسفناج، سفیدک دروغی اسفناج Pernospora farinosa می باشد. در این بیمارى روى برگ هاى اسفناج لکه هاى زرد نامنظم و در قسمت زیرین برگ ها به وسیله رشته هاى قارچ پوشیده مى شود و براى مبارزه علاوه بر استفاده از ارقام مقاوم به سفیدک اسفناج مى توان از قارچ کش ها استفاده کرد. شته آفیدو پروانه سفید کلمPieries Brassica  نیز از دیگر آفات این گیاه است. مگس چغندر اسفناج Pagomia Hyoscyami  در بعضى از سال ها روى اسفناج تخم گذارى مى کند و لاروهاى سفیدرنگ برگ ها را سوراخ مى کند به طورى که سوراخ ها و لکه هاى روشن به وجود مى آیند. برای مقابله با مگس چغندر استفاده از ترکیبات آلی فسفره بسیار موثر است.

اسفناج یکى از سبزى هاى حساس به علف هرز مى باشد. بنابراین زمین اسفناج باید عارى از علف هاى ریشه اى مانند مرغ و غیره باشد. در کاشت ردیفى فواصل ردیف ها باید طورى باشد که وجین ماشینى ممکن گردد. اولین وجین باید بلافاصله پس از سبز شدن اسفناج انجام گیرد و به هیچ وجه نباید غفلت شود، در اسفناج مانند بعضى دیگر از سبزى ها مانند گوجه فرنگى لازم است وجین ماشینى یا مکانیکى توأم با مبارزه شیمیائى با علف کش ها انجام شود. مبارزه با علفهای هرز با فوکا، کولتیواتور و یا با استفاده از علف کشهای شیمیایی صورت می گیرد.